قالب بندی چوبی بتن، یکی از رایج‌ترین سبک‌های قالب بندی بتن در پروژه‌های شخصی‌ساز و کوچک است که با استفاده از انواع قالب بندی چوبی، می‌توانید در هزینه‌های جاری این پروژه‌ها صرفه‌جویی کنید. این مقاله به معرفی کاربرد قالب بندی چوبی، مهم‌ترین نکات قالب بندی چوبی و مزایا و معایب قالب بندی چوبی اختصاص دارد؛ اما پیش از هر چیز، باید با انواع چوب در قالب بندی چوبی آشنا شوید.
برای قالب بندی چوبی از انواع مختلف چوب استفاده می‌شود که انواع چوب قالب بندی معمولاً بر اساس کشور سازنده، نوع درخت و جنس دسته‌بندی می‌شوند. از نظر کشور سازنده، چوب‌های قالب بندی معمولاً از کشورهای فنلاند یا روسیه وارد می‌شوند که چوب روسی، پرکاربردترین نوع چوب در قالب بندی چوبی بتن است. با دسته‌بندی چوب‌ها بر اساس نوع درخت و جنس چوب در ادامه آشنا می‌شوید:
انواع چوب قالب بندی را معمولاً با استفاده از چوب درختان برگ سوزنی مثل کاج، سرو یا درختان پهن‌برگ مثل چنار، بلوط، صنوبر و افرا می‌سازند. از آنجایی‌که چوب درختان پهن‌برگ در معرض تغییرات آب و هوایی زودتر تغییر شکل می‌دهد، بیشتر از چوب درختان سوزنی‌برگ برای قالب بندی چوبی استفاده می‌کنند. برای افزایش مقاومت این چوب‌ها هنگام قالب بندی و تماس با آب، پیش از شروع کار سطح آن‌ها را به روغن آغشته می‌کنند.
قالب چوبی بتن ریزی را معمولاً می‌توان با استفاده از چوب‌های دارای جنس متفاوت مثل چوب تخته سه لا، تخته پلای وود، تخته نئوپان و تخته فیبر ساخت:
علت نام‌گذاری این نوع تخته با نام تخته سه لا یا سه‌لایی، این است که آن را با استفاده از چند لایه نازک چوب می‌سازند. این لایه‌ها به‌صورت نازک از چوب درخت بریده می‌شوند و سپس آن‌ها را با استفاده از حرارت و فشار بالا به یکدیگر می‌چسبانند. چوب تخته سه لا بیشترین کاربرد را در قالب بندی چوبی بتن دارد. چراکه علاوه بر مقاومت بالا، منجر به‌صرفه‌جویی در قیمت قالب بندی چوبی می‌شود.
به نوع پیشرفته چوب تخته سه لا، پلای وود می‌گویند. در تخته پلای وود، روی لایه‌های مختلف چوب یک روکش کشیده شده و می‌توان دانه‌بندی لایه‌های آن را تغییر داد. این موضوع باعث شده که از این تخته به‌صورت گسترده در قالب بندی ستون، قالب بندی سقف، قالب بندی پایه و تیر استفاده شود.
تخته نئوپان یکی از پرکاربردترین تخته‌های چوبی در ساختمان‌سازی است که از آن برای قالب بندی چوبی نیز استفاده می‌شود. این تخته از خرده‌های چوب درخت ساج، شاخه، برگ و پوست آن ساخته می‌شود که این خرده‌ها را تحت فشار به یکدیگر می‌چسبانند و روی آن‌ها یک روکش می‌کشند. این نوع چوب مقاومت پایینی در برابر رطوبت دارد و به همین دلیل معمولاً از آن برای قالب صورت بتن استفاده نمی‌کنند.
تخته فیبر نیز همانند تخته نئوپان با استفاده از خرده‌های چوب و تحت فشار بالا ساخته می‌شود. از این نوع تخته به عنوان قالب یک‌بارمصرف در قالب بندی چوبی نما استفاده می‌کنند. تفاوت تخته فیبر با تخته نئوپان، به فرایند تولید آن‌ها باز می‌گردد. برای ساخت تخته فیبر، خرده‌های چوب را اول به‌صورت خمیر در می‌آورند و سپس تبدیل به تخته می‌کنند.
از تخته چوبی برای قالب بندی چوبی بیشتر بخش‌های اصلی سازه بتنی استفاده می‌شود. لیست زیر، چند نوع کاربرد قالب بندی چوبی را نشان می‌دهد:
ازآنجایی‌که استحکام فونداسیون یا پی ساختمان اهمیت زیادی دارد و معمولاً بتن‌ریزی این بخش با فشار بالا انجام می‌شود، بهتر است از چوب روسی برای قالب بندی چوبی فونداسیون استفاده شود. تخته‌های مورداستفاده در قالب چوبی بتن ریزی، باید دارای عرض ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و ضخامت ۲.۴ تا ۳ سانتی‌متر باشند. همچنین حداکثر طول این قالب‌ها معمولاً ۶ متر است. استفاده از چوب روسی در قالب بندی پایه، قیمت قالب چوبی بتن را بالا می‌برد، اما استحکام آن را تضمین می‌کند.
به قالب‌های چوبی مورداستفاده در قالب بندی تیر، قالب کناره و کف می‌گویند. قالب کف معمولاً با استفاده از تخته سه لا ساخته می‌شود و اندازه آن برابر یا بزرگ‌تر از اندازه کف ستون اصلی است. برای بالا بردن کیفیت بتن ریزی، باید قالب‌های کناره با قالب کف همپوشانی داشته باشند و با استفاده از بست و مهار محکم به یکدیگر بسته شوند. ازآنجایی‌که استحکام تیرهای اصلی نباید دست کمی از فونداسیون داشته باشد، باید قالب‌های مورداستفاده در قالب بندی چوبی تیر با استفاده از استانداردهای ویژه ساخته شوند.
ازآنجایی‌که در حال حاضر به دلیل افزایش قیمت مصالح ساختمانی، بالا بردن سرعت ساخت‌وساز اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده، از قالب بندی سقف با استفاده از قالب چوبی بتن ریزی، کمتر استفاده می‌شود.
درست است که قالب بندی چوبی سقف سرعت کار را پایین می‌آورد، اما قیمت قالب چوبی بتن معمولاً کمتر از انواع دیگر قالب است.
تخته‌های چوبی مورداستفاده برای قالب بندی ستون نیز باید دارای ابعاد مشخصی باشند. به همین دلیل، ضخامت تخته قالب بندی چوبی ستون، باید بین ۲۰ تا ۲۵ و عرض آن نیز ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلی‌متر باشد. برای قالب بندی چوبی ستون از پشت‌بندهایی با فواصل ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متری استفاده می‌کنند و علاوه بر میخ کردن آن‌ها به قالب، این پشت‌بندها را به یکدیگر نیز متصل می‌کنند.
منظور از انواع قالب بندی چوبی در این بخش، انواع سبک قالب بندی چوبی است. در ادامه با انواع قالب بندی چوبی آشنا می‌شوید:
در این سبک قالب بندی، از ترکیب تخته پلای وود ۱۸ میل و فولاد استفاده می‌شود. پشت‌بندهای مورداستفاده در این نوع قالب بندی فلزی است و با استفاده از این سبک می‌توان ستون‌های دارای مقاطع متغیر را بتن ریزی کرد.
در این نوع قالب بندی، از تخته پلای وود ۱۸ میل یا سایر انواع چوب استفاده می‌شود. جنس پشت‌بندها در این سبک نیز فلزی است. در قالب بندی چوبی دوطرفه، از میان‌بلت برای اتصال قالب‌ها به یکدیگر و پشت‌بند استفاده می‌کنند.
در این سیستم قالب بندی نیز از ترکیب پلای وود و پشت‌بند فلزی استفاده می‌کنند.
از سیستم قالب بندی چوبی میز بتنی، معمولاً برای بتن ریزی سقف با سرعت بالا استفاده می‌شود. این سیستم، از ترکیب قالب چوبی بتن ریزی و داربست به وجود می‌آید.
برای رساندن شرایط قالب بندی چوبی به سطح ایدئال، باید به نکات زیر دقت کرد:
قالب بندی چوبی بتن مزایا و معایب متعددی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:
وزن کم و پایین بودن قیمت قالب بندی چوبی، بزرگ‌ترین مزیت آن است. وزن کم این قالب‌ها، باعث می‌شود که حمل‌ونقل آن‌ها به‌راحتی انجام شود و قیمت پایین نیز باعث می‌شود که استفاده از آن‌ها در پروژه‌های کوچک مقرون‌به‌صرفه باشد. همچنین قالب چوبی ضریب حرارتی پایینی دارد.
بزرگ‌ترین عیب قالب چوبی، عدم امکان استفاده از آن به‌صورت مکرر است. از بادوام‌ترین قالب چوبی بیشتر از ۱۰ بار نمی‌توان استفاده کرد. این موضوع باعث می‌شود که قیمت قالب چوبی بتن تنها برای شخصی‌سازها به‌صرفه باشد. همچنین کاربرد قالب بندی چوبی سرعت اجرای پروژه را پایین می‌آورد و هنگام بتن ریزی باید دقت زیادی به خرج داد تا لبه‌های قالب آسیب نبینند.
قیمت قالب بندی چوبی به نوع و جنس چوب مورداستفاده و ابعاد پروژه بستگی دارد. البته این نکته را نیز در نظر بگیرید که بالا بردن کیفیت قالب، کیفیت بتن ریزی را بالا می‌برد. برای اطلاع از قیمت قالب چوبی بتن، می‌توانید با کارشناسان فروش بتن استور تماس بگیرید.
پس از خواندن این مقاله و کسب اطلاعات لازم در مورد کاربرد قالب بندی چوبی بتن، انواع قالب بندی چوبی و … می‌توانید برای خرید این نوع قالب به سایت بتن استور مراجعه کنید یا با کارشناسان فروش آن تماس بگیرید.