داربست چیست؟
داربست (اسکافلد) سازه ای موقتی برای پشتیبانی سازه است که با استفاده از آن سازه اصلی ساخته می شود. ایجاد داربست یکی از مراحل اولیه برای ساخت یک سازه یا ساختمان است. داربست ها کاربرد های متفاوتی دارند و یکی از کاربردهای مهم که ما در این صفحه به آن اشاره می کنیم، استفاده داربست برای ساختمان است و به آن داربست ساختمانی گفته می شود.
داربست ساختمانی فضایی قابل دسترسی در خارج سازه و در ارتفاع های بالا برای سیمان یا بتن ریزی، ایجاد نما، برق کاری و جوش کاری ایجاد می کند. هم چنین از داربست ها برای نورپردازی، تعمیر نمای یا نماکاری ساختمان، اجرای بیلبورد و… می توان استفاده کرد.
به صورت کلی می توان مهم ترین وظایف یک داربست فلزی ساختمان را به صورت زیر تعریف کرد:
تکیه گاه و پشتیبانی از سازه به منظور ساخت سازه
ایجاد دسترسی آسان به سازه در ارتفاع های بالای دو متر و نقاط دشوار و کور سازه
داربست ها را عموما ا استفاده از لوله های 5 سانتی با ضخامت های 2 تا 4 میلی متری و مهاری های مختلف ایجاد کرده و مونتاژ می کنند.
ایمنی داربست
ایمنی داربست از موارد بسیار مهم در اجرای یک سازه است، از این جهت که داربست برای ساخت سازه در ارتفاع کاربرد دارد، باید اجرای داربست به درستی انجام شده باشد و از بروز حوادث و ریختن آن جلوگیری کند، علاوه بر اجرای صحیح، استفاده از روش داربست مناسب همراه با اجزای داربست با کیفیت بسیار اهمیت دارد. این مشکلات در داربست های دست دوم بیشتر دیده می شود، به دلیل اینکه تجهیزات داربست مانند بست ها و لوله ها بعد از استفاده زیاد ممکن است پوسیده شوند و در نهایت باعث از هم گسستگی داربست شوند.
در صورتی که قسمت های مختلف یک داربست کیفیت مناسبی نداشته باشند، امکان ریزش داربست و تهدید خطرات جانی برای کارگران را دارد. همچنین علاوه بر کیفیت تجهیزات، به منظور جلوگیری از خطراتی مانند سقوط، ضربه به سر و برق گرفتگی کارگران نیز تمعیدات لازم اندیشیده شود.
از نکات ایمنی که باید برای اجرای داربست رعایت شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
از تجهیزات و قطعات داربست با کیفیت و درجه یک استفاده شود.
ازلوله ها، بست ها و مهارهای شکسته شده و آسیب داده استفاده نکنید.
اجرای داربست باید بدون آسیب به لوله ها، بست ها و .. انجام شود، بنابراین باید از پرتاب کردن تجهیزات از ارتفاع جلوگیری شود.
افرادی که کار نصب و اجرای داربست را بر عهده دارند، باید آموزش دیده و ماهر باشند.
داربست باید کاملا تراز باشد و پایه های آن در یک راستا قرار بگیرد.
به منظور اطمینان از ایمنی و سلامت داربست، نیاز به بازرسی های دوره ای از داربست وجود دارد.
روغن کار منظم بست ها باعث پایداری بهتر داربست می شود.
استفاده از کلاه ایمنی با چانه بند، دستکش های عایق و کمربند ایمنی با اتصال ایمن برای کارگرانی که در ارتفاع کار می کنند.
استفاده از جان پناه برای جلوگیری از خطرات احتمالی برای تردد عابران، وسیله نقلیه ضروری است.
انواع داربست ساختمانی
اجرای داربست برای سازه های مختلف نیاز به روش های متفاوت دارد، در نتیجه داربست های ساختمانی متفاوت برای رفع این نیاز به وجود آمدند. داربست ها به صورت کلی به دو دسته داربست فلزی و چوبی تقسیم می شوند.
داربست چوبی
داربست چوبی سازه ای ثابت و یکی از انواع داربست است، این داربست از تخته، پل و خرک ایجاد می شود. مواد اولیه استفاده شده در این سازه تماما از چوب های گرد و نردبان های چوبی می باشد. این داربست در مقابل داربست های فلزی زیاد استفاده نمی شود و تقریبا منسوخ شده است.
داربست فلزی (Metal scaffolding)
داربست فلزی دارای تنوع بسیار بالایی است و کاربرد بسیار بالایی برای ساخت سازه های مختلف دارد. این نوع داربست از لوله های با قطر 4.83 میلی متر یا به اصلاح لوله 5 سانتی متری با ضخامت 4 میلی متر و استفاده از بست های مختلف داربست مونتاژ می شود.
تمام داربست های مختلف مانند داربست چکشی، داربست مثلثی، داربست معلق، برجک متحرک و رینگ لاک جز دسته داربست فلزی هستند. در ادامه انواع داربست فلزی را شرح داده ایم.
داربست معلق
داربست معلق برای ساخت سازه های ایجاد شد که امکان اجرای داربست از سطح زمین وجود ندارد. داربست معلق همانطور که از نامش مشخص است به صورت معلق به دیواره ساختمان تکیه داده می شود و مانند یک سکوی معلق از سطح ساختمان به نظر می آید. به همین دلیل به اسم سکوی معلق یا سکوی پیش آمده نیز شناخته می شود.
داربست خرپا
داربست پایه دار
داربست پایه دار، برای سازه هایی استفاده می شود که نیاز به نصب و جمع آوری سریع داربست وجود دارد. این داربست برای تردد کارگران به نردبان مجهز است و پایه های داربست در آن باید به طور کامل ثابت و مهار شده باشند.علاوه بر این ارتفاع سکوی کار نباید بالاتر از 4.5 متر از سطح زمین قرار بگیرد و باید تنها دارای 3 ردیف باشد.