طرح اختلاط بتن سبک چیست؟ + روش اجرا

درصورتی‌که قصد استفاده از بتن سبک را دارید و تجهیزات و مواد لازم برای تولید آن در کارگاه موجود است، باید یک طرح اختلاط بتن استاندارد برای تولید بتن سبک داشته باشید. این مقاله به اصول و جزئیات این طرح و معرفی استانداردهایی برای آزمایش بتن سبک تازه تولید شده اختصاص دارد.

چرا به طرح اختلاط بتن سبک نیاز دارید؟

بتن سبک بتنی است که دانه‌بندی مناسب، حداقل حفره برای حداقل سیمان و حداقل تغییر حجم هنگام خشک شدن را دارد و وزن و چگالی آن نسبت به بتن معمولی، به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا کرده است. برای رسیدن به چنین بتن سبکی، باید طرح اختلاط بتن سبک داشته باشید.

تعداد سنگ‌دانه‌های سبک تأثیر زیادی روی طرح اختلاط بتن سبک و تعیین نسبت‌ها و روش‌های کنترل بتن با سنگ‌دانه سبک دارد. داشتن طرح اختلاط بتن سبک مناسب، روی تعیین مدت‌زمان از دست دادن رطوبت سنگ‌دانه‌ها و رسیدن به یک بتن سبک با کیفیت بالا و حداقل حفره نیز تأثیر خواهد داشت.

تعیین نسبت‌های اختلاط چگونه انجام می‌شود؟

گاهی اوقات ملزومات پروژه و شرایط فنی آن تعیین‌کننده نسبت‌های اختلاط بتن سبک است. در غیر این صورت، می‌توانید از روش‌های توصیه شده در استاندارد ACI 211.1-91 کمک بگیرید:

روش وزنی:

در این روش از فرمول زیر که به توده ویژه سنگ‌دانه‌های سبک وابسته است برای تعیین نسبت‌ها در طرح اختلاط بتن سبک استفاده می‌شود:

S = [C/(C-E)]

در این فرمول C وزن سنگ‌دانه‌های آزمایش شده مرطوب یا خشک، E وزن سنگ‌دانه‌های درشت بر حسب گرم و S هم چگالی ویژه است.

در این روش مجموع وزن‌های کلیه مصالح موجود در مخلوط، معادل کل وزن مخلوط در نظر گرفته می‌شود و اگر وزن واحد حجم مشخص باشد، وزن سیمان و آب از کل وزن مخلوط کسر می‌شود. سپس با استفاده از وزن توده ویژه و درصد سنگ‌دانه درشت، حجم سنگ‌دانه درشت در واحد حجم بتن به دست می‌آید.

روش حجمی:

در این روش به نسبت حجم سنگ‌دانه‌ها به حجم کل بتن توجه می‌شود. در حالت عادی حجم کل سنگ‌دانه غیرمتراکم بین ۴۰ تا ۶۰ درصد حجم کل بتن است. البته این نسبت به نسبت‌های سنگ‌دانه ریزدانه به درشت‌دانه، طبیعت سنگ‌دانه‌ها، میزان سیمان و خواص بتن سبک مورد انتظار وابسته است.

چگونه نسبت‌های اولین مخلوط آزمایشی را تخمین بزنید؟

در طرح اختلاط بتن سبک منظور از نسبت‌های اولین مخلوط آزمایشی، نسبت‌های مربوط به موارد زیر است:

• میزان اسلامپ
• میزان اختلاط آب‌وهوا
• اندازه سنگ‌دانه‌ها
• نسبت آب به سیمان و رابطه آن با مقاومت فشاری بتن
• حجم سنگ‌دانه درشت نسبت به حجم کل بتن
• تخمین وزن اولیه بتن تازه با درشت‌دانه و ریزدانه

برای به دست آوردن هر کدام از این نسبت‌ها، می‌توانید به جداول زیر مراجعه کنید:

نسبت اسلامپ

نسبت اختلاط آب‌وهوا

نسبت آب به سیمان

نسبت اندازه سنگ‌دانه‌های درشت به حجم بتن

نسبت آب به سیمان و مقاومت فشاری

تخمین اولیه وزن بتن تازه