باز کردن قالب‌ها و جک سقفی یکی از چالشی‌ترین فرایندهای ساخت‌وساز است که برای انجام آن باید فاکتورهای مختلفی را در نظر گرفت و دقیق عمل کرد. از آنجایی‌که سقف تیرچه بلوک پرکاربردترین سقف بتنی است، در این مقاله به نگهداری و زمان برداشتن جک زیر سقف تیرچه بلوک پرداخته‌ایم.
جک زیر سقف تیرچه بلوک همان جک سقفی صلیب ثابت است که به دلیل صلبیت و مقاومت بالا و پوشش حداکثری، از آن برای تحمل بار سقف تیرچه بلوک استفاده می‌شود. جک تیرچه بلوک برای ساختن سقف‌های یونولیت، دال بتنی، وافل و … هم کاربرد دارد و تا زمانی‌که بتن کاملا سفت شود در جای خود باقی می‌ماند. همچنین جک زیر سقف تیرچه بلوک وظیفه انتقال بار سقف به زمین را بر عهده دارد و از فروریختن سقف بتنی جلوگیری می‌کند.
این جک معمولاً از یک نری، مادگی، رزوه جک سقفی و صلیب تشکیل شده که رزوه در محل اتصال نری و مادگی قرار دارد و تنظیم ارتفاع جک بر عهده آن است.
همانند هر نوع دیگر سقف، فاصله جکها در سقف تیرچه بلوک نیز از یک قاعده کلی تبعیت می‌کند. در حالت عادی و تا وقتی که باز واردشده از سقف زیر ۱.۵ تن است، فاصله بین جک زیر سقف تیرچه بلوک ۱ متر است؛ اگر این نیرو افزایش پیدا کند، می‌توان فاصله جکها در سقف تیرچه بلوک را تا ۵۰ سانتی‌متر کاهش داد. در صورتی‌که نیاز به کمتر کردن این فاصله وجود داشته باشد، باید از سیستم‌های داربست‌بندی مدولار به جای جک تیرچه بلوک استفاده کرد.
فاصله جک ها زیر سقف به عوامل دیگری مثل ارتفاع سقف، نوع و کیفیت جک، نوع بتن و روش بتن‌ریزی هم بستگی دارد.
متوسط زمان نگهداری جک زیر سقف تیرچه بلوک بین ۷ تا ۱۴ روز است که به عواملی مثل میزان بار واردشده از سقف، نوع جک و … بستگی دارد. البته عوامل زیر می‌توانند زمان برداشتن شمع زیر سقف تیرچه بلوک را تغییر دهند:
ویژگی‌های بتن مورد استفاده در ساخت سقف، بر زمان برداشتن جک زیر سقف تیرچه بلوک تأثیر مستقیم دارد. این ویژگی‌ها شامل کیفیت و عیار بتن، نوع مواد افزودنی، طرح قالب، درجه حرارت، کیفیت بتن و شرایط پخت می‌شود.
هر چه دما در زمان ریختن بتن و بعد از آن کمتر باشد، زمان برداشتن شمع زیر سقف تیرچه بلوک نیز افزایش پیدا می کند. کاهش دما باعث می‌شود که سرعت گیرایش بتن کاهش پیدا کند. از طرف دیگر هم همیشه بالا بودن دما هنگام بتن‌ریزی و بعد از آن خوب نیست؛ چون باعث می‌شود آب بتن زودتر از حد معمول تبخیر شود.
نوع عمل‌آوری بتن و سرعت انجام این کار تأثیر زیادی روی زمان برداشتن جک زیر سقف تیرچه بلوک دارد. به عنوان مثال در صورتی‌که عمل‌آوری با بخار انجام شده باشد، باید جک زیر سقف تیرچه بلوک را زودتر باز کرد؛ چون سرعت توسعه مقاومت بتن افزایش پیدا می‌کند.
هر چه تنش محیطی بالاتر باشد، توسعه مقاومت بتن با سرعت کمتری انجام می‌شود و زمان باز کردن جک زیر سقف تیرچه بلوک افزایش پیدا می‌کند.
بر اساس آیین‌نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان، باید برای باز کردن قالب‌ها و جک زیر سقف تیرچه بلوک تا رسیدن بتن به ۷۰ درصد مقاومت ۲۸ روزه صبر کرد. در برخی از حالات خاص، امکان برداشتن قالب‌ها بدون باز کردن شمع‌ها وجود دارد. برای تخمین بهترین زمان باز کردن جک تیرچه بلوک، می‌توانید به جدول زیر مراجعه کنید که از استانداردهای بالا استخراج شده است:
| نوع قالب‌بندی | دمای مجاور سطح بتن | ||||
| صفر تا ۷ درجه | ۸ تا ۱۵ درجه | ۱۶ تا ۲۳ درجه | ۲۴ درجه و بیشتر | ||
| قالب‌های قائم | ۳۰ ساعت | ۱۸ ساعت | ۹ ساعت | ۹ ساعت | |
| دال‌ها | قالب | ۱۰ شبانه‌روز | ۶ شبانه‌روز | ۴ شبانه‌روز | ۳ شبانه‌روز |
| جک سقفی | ۲۵ شبانه‌روز | ۱۵ شبانه‌روز | ۱۰ شبانه‌روز | ۷ شبانه‌روز | |
| تیرها | قالب | ۲۵ شبانه‌روز | ۱۵ شبانه‌روز | ۱۰ شبانه‌روز | ۷ شبانه‌روز |
| جک سقفی | ۲۶ شبانه‌روز | ۲۱ شبانه‌روز | ۱۴ شبانه‌روز | ۱۰ شبانه‌روز | |
درست است که باز کردن جک سقفی زودتر از موعد استاندارد امکان‌پذیر است، اما از آنجایی‌که این کار به شرایط خاصی نیاز دارد، بهتر است برای باز کردن جکها تا موعد مقرر صبر کنید. این کار از بروز حوادث ناگوار و ریختن سقف و سازه جلوگیری می‌کند.
برای ایمنی بیشتر هم می‌توانید انواع جک زیر سقف تیرچه بلوک باکیفیت را از بتن استور تهیه کنید. برای خرید، سفارش و استعلام انواع جک سقفی با شماره ۰۲۵۳۳۵۵۸۸۸۸ تماس گرفته و با کارشناسان ما در بخش فروش ارتباط بگیرید.