قالب بتن یکی از مهم‌ترین ابزارها برای ساخت سازه‌های بتنی است. قالب در اصل یک الگوی ساختاری است که بتن تازه در آن ریخته شده و پس از گذشت مدت‌زمان مشخصی، سفت می‌شود. انتخاب قالب بتن مناسب، نیاز به دانستن نکات خاصی دارد که در ادامه با مهم‌ترین نکات قالب بتن آشنا می‌شوید:
یکی از نکات مهم در مورد قالب بتن، هزینه قالب است. ساخت قالب بتن اختصاصی برای یک سازه، اصلاً پروژه کوچکی نیست. چراکه این کار زمان‌بر است و امکان دارد هزینه انجام آن تا ۲۵ درصد کل هزینه پروژه را در بر بگیرد. اگرچه می‌توانید از برخی از قالب‌های ساخته‌شده مجدداً استفاده کنید و به این وسیله در زمان و هزینه پروژه‌های بعدی صرفه‌جویی خواهد شد. قالب‌هایی که امکان استفاده مجدد از آن‌ها وجود دارد را با نام «قالب پانلی» و قالب‌های یک‌بارمصرف را با نام «قالب ثابت» یا «قالب ماندگار» نیز می‌شناسند.
از جمله مهم‌ترین نکات قالب بتن، امکان خرید قالب‌های آماده یا اجاره آن‌ها است که باعث می‌شود هزینه‌های جاری پروژه کاهش پیدا کند. بنابراین در بسیاری از پروژه ها استفاده از قالب بتن دست دوم به صرفه و اقتصادی تر است.
الوار چوبی رایج‌ترین نوع ماده اولیه برای ساخت قالب بتن است که از آن برای ساخت انواع سازه‌ها استفاده می‌شود. الوار مورداستفاده برای ساخت قالب بتن باید سبک و فاقد گره باشد. همچنین الوارها نباید نو باشند تا بتوانید به‌راحتی با آن کار کنید. یکی از نکات مهم در مورد قالب بتن ساخته‌شده از الوار، احتمال تاب برداشتن آن است که با استفاده از مواد ضد آب روی سطح آن، می‌توان این عیب را تا حدی برطرف کرد.
علاوه بر الوار، ممکن است قالب بتن از فولاد، پلای وود و فایبرگلاس نیز ساخته شود. می‌توان برای ساخت قالب از این مواد به‌تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر استفاده کرد.
رایج‌ترین نوع قالب در پروژه‌های عمرانی سنگین، قالب فلزی است. قالب بتن فلزی بتن از پانل‌هایی تشکیل شده که این پانل‌ها، از ورق فولادی نازک ساخته می‌شوند که لبه‌های آن با استفاده از نبشی‌های فولادی کوچک تقویت شده است. می‌توانید قالب‌های فولادی را با استفاده از پین و گوه و کلمپس در کنار یکدیگر نگه دارید. از مهم‌ترین نکات قالب بتن فولادی، امکان تولید آن در تعداد زیاد و سایزها و اشکال متنوع است. قالب فلزی دوام و عمر بیشتری در مقایسه با قالب چوبی دارد و برخلاف آن، به مرور زمان آب نمی‌رود و تاب بر نمی‌دارد.
همچنین می‌توان قالب‌های بتن را با استفاده از صفحات پلای وود مقاوم شده با رزین ساخت. برای ساخت این نوع قالب‌ها، صفحات مذکور را روی الوارهای چوبی می‌چسبانند. از مهم‌ترین نکات قالب بتن پلای وود، می‌توان به نزدیک بودن قیمت آن به قیمت قالب چوبی معمولی اشاره کرد که ممکن است گاهی ارزان‌تر هم باشد.
فایبرگلاسی که از بتن پیش‌ساخته و آلومینیوم ساخته‌شده، در سیستم‌های قالب‌بندی درجا (مثل ساخت اسلب) به کار می‌رود و از آن در پروژه‌هایی که دارای سطوح گرد هستند نیز استفاده می‌شود.
وزن کم و مقاومت بالا به‌صورت هم‌زمان، جایگاه بالایی در مهم‌ترین نکات قالب بتن دارد. یک قالب خوب باید آن‌قدر مقاوم باشد تا بتواند تمام بارهای وارده را تحمل کند؛ با این وجود باید تا حد ممکن هم سبک باشد. قالب بتن باید محکم بسته شود و دارای پشت‌بندهای عمودی و افقی باشد تا شکل آن هنگام تحمل نیرو تغییر نکند. همچنین اتصالات قالب باید به‌قدری محکم باشد که شیره بتن از آن نشت نکند و دارای پایه محکم باشد.
اگرچه قالب‌بندی بخش بزرگی از هزینه‌های یک پروژه را شامل می‌شود، اما این هزینه را می‌توان کاهش داد. با رعایت نکات زیر، می‌توانید هزینه قالب‌بندی را کاهش دهید:
زمان قالب برداری از جمله مهم‌ترین نکات قالب بتن به شمار می‌رود. با استفاده از سیمان زودگیر، بتن‌ریزی در هوای گرم و وارد نکردن فشار بیش‌ازحد به بتن، می‌توانید زمان قالب برداری را جلو بیندازید. قالب‌ها باید زمانی باز شوند که بتن بتواند حداقل دو برابر نیروهایی که به سازه وارد می‌شود را تحمل کند. فارغ از زمان قالب برداری، باید قالب‌ها را مرحله‌به‌مرحله باز کنید تا بارها به‌آرامی به بتن منتقل شوند.
از آنجایی‌که قالب فولادی بتن مقاومت زیاد و عمر طولانی دارد، بازار خریدوفروش نوع دست‌دوم آن نیز داغ است. فروش قالب‌های فلزی دست دوم پس از پایان پروژه، یکی از بهترین راه‌ها برای بازگرداندن بخشی از هزینه‌ها به شمار می‌شود. در مقابل، خرید قالب‌های فلزی دست‌دوم و مازاد بر نیاز از یک پروژه دیگر نیز یک روش مؤثر برای صرفه‌جویی در هزینه‌های اولیه پروژه است.
با عرضه روغن‌های قالب‌بندی پایه آب و نفت در بازار، دیگر وقت آن رسیده که با روش‌های سنتی چرب کردن قالب بتن فلزی خداحافظی کنید. یکی از نکات مهم در مورد قالب بتن، نگهداری مناسب از آن است و در صورت استفاده از روغن‌سوخته و گازوئیل برای چرب کردن قالب فلزی، ناخواسته عمر آن را پایین می‌آورید و باعث می‌شوید که قالب دچار زنگ‌زدگی و خوردگی شود. علاوه بر این، به ظاهر بتن نیز آسیب می‌زنید. می توان گفت استفاده از روغن قالب، بکی از روش های مناسب افزایش طول عمر قالب بتن است.
قالب‌های فلزی را باید تا حد امکان دور از رطوبت نگه داشت و محل نگهداری آن‌ها باید دارای تهویه مناسب باشد. همچنین باید از انبار کردن آن‌ها روی زمین خودداری کنید.
جمه بندی
آگاهی از مهم‌ترین نکات قالب بتن به شما کمک می‌کند تا برای پروژه‌تان مناسب‌ترین و باکیفیت‌ترین قالب بتن را انتخاب کنید، همچنین عمر قالب ها را تا حدودی زیادی افزایش دهید. برای خرید قالب و تجهیزات قالب‌بندی باکیفیت، می‌توانید با شماره های درج شده در سایت با کارشناسان ما در بخش فروش بتن استور در تماس باشید.